محمدعلی ایزدخواستی در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: سازمان نوسازی و بهسازی شهر صفهان در سال ۱۳۵۴ تأسیس شد و وظیفۀ آن حفاظت از بافت‌های تاریخی و کمک به بهبود وضعیت بافت‌های فرسوده شهری بوده است. این سازمان در ادوار مختلف، صدها اثر تاریخی ارزشمند را در شهر اصفهان مرمت و حفاظت کرده است و همچنان در این مسیر حرکت می‌کند.
وی افزود: سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان طی دو سال گذشته ۶۸ پروژه مرمتی را در شهر اصفهان آغاز و به انجام رسانده است. این چتر حمایتی گسترده‌ای بر روی آثار تاریخی ارزشمند و میراث فرهنگی اصفهان محسوب می‌شود. سازمان نوسازی، سازمانی است که به‌صورت چندجانبه عمل می‌کند، یعنی همه مراحل مطالعه و شناخت تا طراحی، حوزه‌های فنی – مهندسی، اجرای عملیات مرمت و احیای بناهای تاریخی را درون خود دارد.
این مسئول شهرداری اصفهان ادامه داد: از طرفی، سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان متولی بافت تاریخی این شهر است، بنابراین حفاظت و نگهداری از بافت تاریخی و مواریث ارزشمند شهر را زیرنظر دارد. همچنین برای آنها راهکار ارائه می‌دهد تا از ظرفیت موجود در سایر قسمت‌های مدیریت شهری و سایر نهادها نیز به‌منظور بهبود وضعیت بافت تاریخی استفاده کند.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان با اشاره به گستردگی بافت تاریخی در شهر اصفهان تصریح کرد: براساس همین گستردگی، شاید تمام تلاش سازمان نتواند پاسخگوی نیازهای بافت تاریخی در اصفهان باشد، اما در حد ضرورت در کنار سایر نهادها همچون میراث فرهنگی وارد عمل می‌شود.
اصفهان؛ شهری که پیوستگی تاریخی‌اش را از دست داد
ایزدخواستی با بیان اینکه در گذشته چشم‌انداز این سازمان توسعه عملیات و حفاظت از بافت تاریخی و بهبود بافت فرسوده بود، گفت: در سه سال اخیر، به بررسی و واکاوی گسترده‌ای اقدام کرده‌ایم، با این هدف که بدانیم شهر تاریخی اصفهان در ذات خویش چه نیازهایی دارد.
وی با نظر به نیاز شهر تاریخی اصفهان اظهار کرد: در بررسی یادشده چنین حاصل شد که توسعه شهر اصفهان در ۱۰۰ سال گذشته به‌گونه‌ای بوده که پیوستگی تاریخی شهر را مخدوش کرده است. شهر اصفهان همواره در ادوار مختلف تاریخی با یک پیوستگی و درهم‌تنیدگی رشد و توسعه داشته؛ چنان‌که در زمان سلاجقه، رشد و توسعه شهر اصفهان متناسب با شهرسازی دوره آل‌بویه بوده است. البته سلجوقیان نیز ابداعات و نوآوری مختص خود را نیز به آن اضافه کردند.
این مسئول شهرداری کلان‌شهر اصفهان با همان نگاه تاریخی یادآور شد: معماری و شهرسازی دوره ایلخانان در اصفهان نیز با معماری و شهرسازی دوره سلجوقی پیوستگی یافت. ایلخانان مغول هم ابداعات خویش را به بافت این دیار کهن افزودند.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان با تأمل در دوره صوفیه توضیح داد: در عصر صفویه نیز که شاید بیشترین شواهد از آن به یادگار مانده، نظام شهری اصفهان یا مکتب شهرسازی اصفهان به‌طور کامل هم‌پیوند و هم‌رسته با دوران قبل از خود حرکت کرد. صفویان هم در کنار حفظ این پیوستگی، به اجرای برخی ابداعات و نوآوری‌ها موفق شدند. با این حال، در ۱۰۰ سال گذشته این سیر و پیوستگی تاریخی در شهر اصفهان از میان رفته است، به همین خاطر است که امروزه با شهری ناقواره مواجهیم!
میان بافت معاصر اصفهان و بافت تاریخی گسست ایجاد شد
ایزدخواستی سپس با نظر به این مسئله که بافت تاریخی اصفهان فراموش شده است، خاطرنشان کرد: بافت معاصر اصفهان هم‌پیوند با بافت تاریخی خود نیست و به‌مرور نمی‌توان عنوان «شهر تاریخی» به آن منتسب کرد. درواقع، اصفهان شهری است که گسست در آن رخ داده؛ به همین علت، سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان در چشم‌انداز ۱۰ساله، رسالت خود را رسیدن به الگوی توسعه شهر بر مبنای سیر تاریخی گذشته می‌داند.
وی با درنگ در چشم‌انداز ۱۰ساله اخیر بیان کرد: بر این اساس، سازمان نوسازی و بهسازی در کنار انجام پروژه‌های مرمتی و حفاظت از بناهای تاریخی ارزشمند در شهر اصفهان، حوزه مطالعاتی و اندیشمندی‌اش را به سمتی هدایت می‌کند که در عملیات مهندسی خود، بتواند از آن اندیشه‌ها استفاده کند. تلاش بر این است که در یک افق ۱۰ساله بتواند الگوهای توسعه شهر را بر مبنای پیوستگی تاریخی صادر و دوباره ادعا کند که اصفهان بعد از ۱۰۰ سال می‌خواهد به دوره تاریخی‌اش پیوند بخورد.
مسئول بافت تاریخی شهر اصفهان توضیح داد: توسعه و رشد خاستگاهی دارد که به زمانه آن بازمی‌گردد، اما اینکه آیا الگو و مبنایی هم‌پیوند با دوره‌های گذشته نیز داشته باشد، نیازمند این مسئله است که دوره‌های تاریخی یا گذشته را به‌درستی بشناسیم. باید به درک درستی از تبلور و زایش شهر دست پیدا کرد. اگر در این دوره، تبلور و زایشی داریم، متناسب با رشدی است که در دوره‌های گذشته وجود داشته است.
شهرداری اصفهان در عرصه مرمت پیشرو است
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان با نظر به مرمت‌های این سازمان در شهر اصفهان گفت: مرمت امری کیفی است. بحث کیفی هم انتهایی ندارد، بنابراین اگر به نقطه‌ای رسیدیم، نقطۀ ۱۰۰ نیست و همچنان می‌توان روبه‌جلو حرکت کرد. در یک نگاه کلی، منصفانه است اگر بگوییم که مرمت‌های سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان اصولی‌تر از مرمت دیگر شهرهاست.
ایزدخواستی سپس یادآور شد: براساس ضوابط مرمت به برخی اصول باید پایبند بود. بنابراین، شواهدی که از پیش به یادگار مانده است یا مواد و مصالحی که نزدیک به آن دوره است، به دقت‌نظر ویژه‌ای نیاز دارند. در طول مرمت، باید کمترین آسیب به بنای تاریخی وارد شود و بیشترین حفاظت اتفاق بیفتد. در مقایسه با ۵۰ سال پیش، در حوزه مرمت استادکاران بسیار کمتری حضور و فعالیت دارند.
وی تصریح کرد: با توسعۀ مدرنیته و جذب نیروی کار به حوزه صنعت ساخت‌وساز فعلی، مرمت ساختمان‌های سنتی فراموش شده و به همین نسبت، نیروی تخصصی فوق‌العاده در مقایسه با گذشته کاهش یافته است. سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان قطعاً در امر حفاظت بر مبنای اصول مرمت عمل می‌کند، اما اینکه آیا مرمت‌ها می‌توانند بهتر از این باشد یا خیر، پاسخ مثبت است.
این مسئول شهرداری اصفهان با درنگی دیگر در مرمت اصفهان بیان کرد: نمی‌توان گفت که مرمت‌های سازمان نوسازی و بهسازی در وضعیت بدی قرار دارد. حتی به‌جرئت باید گفت که مرمت‌های این سازمان شهرداری مطلوب است؛ گواه این مدعا نیز مرمت‌هایی محسوب می‌شود که در دیگر شهرهای کشورمان شاهد بوده‌ایم.
لینک خبر
ایسنا/اصفهان 