پیشینه

در جهان، مجمعی برای شهر‌های تاریخی وجود دارد، اما در ایران با وجود سابقه تاریخی طولانی و شهر‌های فوق‌العاده، چنین تشکلی وجود نداشت. با توجه به اینکه بافت تاریخی شهرها جزیی از سرمایه ملی و فرهنگی ایران هستند که نه تنها به لحاظ زیبایی شناسی، تداوم خاطرات جمعی و هویت بخشی شهرهای ما ارزشمند می­باشند، بلکه محل سکونت و معیشت میلیون­ها نفر به شمار می­روند؛ لذا مجمع شهرهای تاریخی ایران با الگوگیری از اتحادیه شهرهای تاریخی جهان در مقیاسی ملی و براساس ملاحظات بومی جهت حفاظت، صیانت، احیا، مرمت و بهره­برداری از این میراث تاریخی و دگرگشت آن­ها به ثروت های شهری و به منظور افزایش تعامل، همفکری، هم­افزایی و هماهنگی در شیوه مداخله در این بافت­ها، تشکیل گردید.

تحقق این امر با پیشنهاد و حمایت مدیریت شهری اصفهان در راستای اجرای بندهای 5 و 9 سیاست­های کلی نظام در بخش شهرسازی ابلاغی مقام معظم رهبری مورخ 29/11/1389، بند 6 ماده اساسنامه سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور و همچنین مواد 9، 14 و 16 قانون حمایت از مرمت و احیاء بافت های تاریخی- فرهنگی مصوب 12/4/1398 مجلس شورای اسلامی، و با توجه به نامه شماره 53362 مورخ 27/09/1401 سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور انجام و دبیرخانه دائمی آن در شهرداری اصفهان راه­اندازی گردید. این اساسنامه در راستای تعیین چارچوب تشکیلاتی، فرآیند، سازوکار و فعالیت در شهرهای تاریخی تهیه و در جلسه مورخ 24/02/1403 هیئت موسس به تصویب رسید. نخستین اجلاس رسمی این مجمع زیر نظر مستقیم وزارت کشور در اصفهان در تاریخ دهم آبان ماه 1403 با حضور 30 شهر تاریخی برگزار و آغازگر فصلی نوین در حوزه شهرهای تاریخی کشور شد.

 


اهداف

  • حفاظت و احیای بافت­های تاریخی شهرهای ایران؛
  • ارتقاء فرهنگ جوامع محلی در جهت حفاظت و احیاء؛
  • به اشتراک گذاشتن دانش و تجربه در حوزه فعالیت و مداخله در بافت­های تاریخی شهرهای ایران؛
  • ایجاد زمینه‌های رقابت پذیری شهرها در نحوه حفاظت از بافت­های تاریخی شهرهای ایران؛
  • همفکری و تشریک مساعی در خصوص بازنگری سیاست­ها، اصول و برنامه­های مرتبط با بافت تاریخی شهرهای ایران؛
  • ظرفیت‌سازی جهت آموزش تخصصی مشاوران تهیه کننده طرح‌های توسعه و عمران شهری و مدیران شهری؛
  • ایجاد، ترویج و توسعه برند و جایگاه شهرهای تاریخی ایران در سطوح ملی و بین المللی؛
  • ارتقاء سهم درآمدهای حاصل از گردشگری در اقتصاد شهرهای تاریخی.

نشان مجمع

لوگوی مجمع شهرهای تاریخی از بین 3 اثر و براساس نظر اعضای مجمع انتخاب شد.

این نشان توسط آقای رضا نصراصفهانی (شهر اصفهان) طراحی شده است، که  مفهوم آن به شرح زیر توضیح می دهد:

نشان مجمع شهرهای تاریخی ایران برگرفته از فرم قوس‌ در معماری ایران زمین طراحی شده است.

مشخصات فرم قوس به قرار زیر است:

– استحکام و انسجام

– استعاره‌ای از صعود و کمال

– اصالت و نشان جلوه معماری ایرانی

تکرار این فرم در معماری خانه‌ها، بازارها، مساجد، پلها و… بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی شهرهای ایران است.

ورودی دالان‌های قوسی شکل در معماری ایرانی عاملی دعوت کننده است که وارد شونده را به سمت مسیری مشخص هدایت و یا درگاههای قوسی شکل در فضای ورودی بناها می‌تواند نمادی از دروازه ورود به شهر و یادآور مکانی مناسب برای دعوت کردن و استقبال از میهمانان بشمار آید.

بهره گیری از این فرم به دلیل ساختار هندسی، قابلیتی را برای طراح به وجود آورده تا با استفاده از آن و ترکیب آنها با همدیگر فرمی زنده و پویا خلق شود تا مخاطبین و اعضاء مجمع شهرهای تاریخی ایران را برای رسیدن به اهداف مشترک به سمت دری هدایت نماید.

در طراحی نشان از دو رنگ لاجورد و آبی فیروزه‌ای استفاده شده است که در بیشتر کاشی ‌ها بناهای تاریخی سراسر ایران به چشم می خورد.